به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی حیات، طی روزهای گذشته تصویری از یک صفحه سند ازدواج منتشر شده که در آن شروط عجیب و غیر قابل باوری برای عقد در آن درج شده است. از اجازه کتک زدن شوهر گرفته تا پرداخت مبلغ مالی برای همبستری با همسر و اجازه ندادن ازدواج مجدد به زوج و پس از طلاق. این تصویر که از سوی کانون سردفتران ازدواج و طلاق تکذیب شده است.

آنها معتقدند که این تصویر ساختگی و بیشتر جنبه شوخی در فضایی دارد که آمار ازدواج در جامعه کاهش پیدا کرده است.

همین موضوع بهانه‌ای شد که خبرنگار اجتماعی حیات، شروط ضمن عقد را در گفتگو با یک حقوقدان براساس قوانین مدنی مرور کند.

در این رابطه امیرمهدی صالحی‌مقدم، استاد دانشگاه و حقوقدان در پاسخ به این سوال حیات، که چه مفاد یا شروطی از سوی زوجه قابلیت درج در سند ازواج را دارد؟، گفت: شروطی می‌تواند از سوی زوج یا زوجه در سند ازدواج درج شود که با عقل و شرع مطابقت داشته باشد. مثل وکالت طلاق، وکالت خروج از کشور، ادامه تحصیل زوج یا زوجه، اشتغال زوجه و...

وی در ادامه افزود: شروط ضمن عقد مشخصات معین دارد که حتما مخالف قوانین جاری در کشور نباشد و براساس قوانین شرع و مقتضای عقد باشد. اقتضای عقد و شرع تمکین از زوج است، البته قانون حق حبس دارد تا زمانی‌که مهریه از سوی زوج پرداخت نشود، ولی شروطی که مخالف مقتضای عقد و عقل نباشد، مانعی ندارد، مثل اشتغال، ادامه تحصیل، وکالت در طلاق و... همانطور که آقا می‌‎تواند این حقوق مدنی داشته باشد، خانم هم می‌تواند از این حقوق برخوردار باشد.  

این حقوقدان در رابطه با گزینه اولی که در این سند عجیب منتشر شود و در آن درج شده که «زوج، حق طلاق را به زوجه واگذار می‌کند» خاطرنشان کرد: این موضوع هم غلط است، چون «حق» قابل واگذاری نیست و وکالت در طلاق قانونی است. زوجه می‌تواند این وکالت را از جانب زوج داشته باشد.

وی در پاسخ به این سوال که زوج یا زوجه تا چه اندازه در ثبت شروط ضمن عقد آزادی عمل دارند، تاکید کرد: ارباب رجوع وقتی بخواهد که شرط ضمن عقدی بگذارد که شرایط و موارد «مذکور» را نداشته باشد، او را توجیح می‌کنیم و بسیاری از شروط اصلا قابل درج در سند ازدواج نیست و در صورت درج، امری خلاف قانون صورت گرفته است.

صالحی‌مقدم همچنین گفت: هیچ دفترخانه‌ای حق تنبیه، شروط همبستری و... را ندارد و در سال‌هایی که مشغول کار در این حوزه هستیم، همچنین چیزی ندیدیم.  حتی بابت تعیین مهریه نیز باید حتما معریه مالیت، دارای تملک و قابل دسترسی باشد و غیر معقول نباشد و این موارد حدود مهریه را مشخص می‌کند. مثلا یک زوجه می‌گوید من فلان ستاره را می‌خواهم، یا 1000 درخت بلوط و... اینها غیر معقول و غیر قابل دسترسی هستند و دفترخانه ها اجازه درج در سند ازدواج را نخواهند داشت.